زشته پیوند دولت با ملت

نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در بیشتر کشورها ورود به عرصه رقابت انتخاباتی را با شعار و کلیدواژه هایی آغاز می کنند که قادر باشد نظر رأی دهندگان را به خود جلب کند. این شعارها و کلیدواژه ها هم باید از لحاظ ظاهری زیبا باشند و هم از لحاظ مفهومی حاوی پیام بلند و عمیق. این شعارها و کلیدواه ها رشته قوی پیوند نامزدی که رئیس جمهور می شود با مردم است و پس از انتخاب شدن به ترسیم کننده خط مشی دولت جدید و هویت آن تبدیل می شود و مردم، دولت جدید را با آن شعار و کلیدواژه ها می شناسند. پس از آن است که مردم انتظار دارند در هر رفتار دولت آن نشان دیده شود و در نهایت هم مردم دولت ها را با همین شعارها و کلیدواژه ها که نقش شاخص را هم پیدا می کنند، می سنجند و ارزیابی می کنند. دوم خردادی ها کارشان را باشعار «توسعه سیاسی» آغاز کردند و برنامه های شان را با همین شعار و نشان پیش بردند و دولت شان را نیز با آن در تاریخ ثبت کردند. احمدی نژاد نیز شعار «عدالت» را برای دولتش برگزید و در برنامه هایش تلاش داشت تا «عدالت» برجسته و فراگیر دیده شود. حتی پیش از این دو دولت، دولت آقای هاشمی که معروف به دولت سازندگی شد، نشان «توسعه اقتصادی» را برای خود برگزید و بیشتر برنامه ها و اقداماتش نیز از جنس همین شعار بود. مطالعه عملکرد دولت ها و شعارهای شان نشان می دهد که آنها در چه بخش هایی موفق بوده اند و در چه بخش هایی ناموفق. کامیابی و ناکامی دولت ها در این باره به دو عامل بستگی داشته است:
1- تشخیص درست و شعار نادرست؛ رئیس جمهور و یا همان رئیس دولت، پیش از ورود به عرصه رقابت دریافته بود که اقدامات دولت حاکم و یا تفکراتش مردم را راضی و نظر آنها را تأمین نمی کند و به تغییر مناسب نیاز دارد، اما در جایگزین کردن، خوب عمل نکرده و با اینکه نظر مردم را جلب کردند، اما چون شعار و تفکر جایگزین درست نبود در عمل به نتایج خوبی منجر نشد. دولت دوم خرداد مصداق این مورد است.
2- تشخیص و شعار درست و اجرای نادرست؛ تشخیص و شعار درست هم همیشه به نتیجه نمی رسد، زیرا هر دو، در مرحله نظر است و در بوته امتحان قرار نگرفته اند و پس از ورود به عرصه عمل تعیین کننده می شوند. هرگاه دولت بتواند شئونات و الزامات آن را در عرصه های مختلف اجرایی رعایت کند، موفق است در غیر این صورت ناکام می شود.

دولت اول احمدی نژاد و حدود دو سال از دولت دوم وی تا حدی توانست این رابطه را حفظ کند و دولتش موفق شناخته شود، اما در دو سال آخر به دلایلی نتوانست آن مسیر را ادامه دهد و دچار چالش با شعار اصلی خودش شد. آقای روحانی هم مانند هر یک از نامزدهای پیشین انتخابات و آنهایی که با وی در انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری رقابت کردند، شعاری برگزید. شعار وی «اعتدال» بود و در مراحل مختلف تبلیغات انتخاباتی بر آن تأکید می کرد و حتی پایه سخنانش در مباحث داخلی و خارجی که در همایش «افق رسانه» ایراد کرد نیز مفهوم توسعه یافته «اعتدال» بود. شعار «اعتدال» وی در نزد افراد و گروه های مختلف جا باز کرده و با استقبال مواجه شده است. تجربه دولت های گذشته و نقاط ضعف و قوت آنها در چگونگی حفظ و به کارگیری شعار انتخابات شان نیز در اختیار اوست. آقای روحانی با مطالعه دقیق و عمیق این تجربه گرانبها می تواند به حقیقت و نسخه ای دست پیدا کند که بالندگی روزافزون این شعار در تمامی برنامه های دولتش مشاهده و عامل موثر و قدرتمندی برای تقویت دولت و حفظ حمایت مردمی برای کابینه شود. کم رنگ شدن شعار برگزیده دولت در برنامه ها و رفتار موجب تضعیف رابطه مردم و دولت می شود و چون تکرار بدون نکته نو و با یک لحن و بیان ثابت نیز ملال آور است باید قالب های عرضه «اعتدال» نوبه نو شود تا دولت رشته ارتباطش با مردم را از دست ندهد. ان شاء الله

رضا گرمابدری